Fossielen

Ga direct naar de inhoud, het zoekveld of het hoofdmenu.

Fossielen

Werkstukken en spreekbeurten

Basisschool groep 5-6
Basisschool groep 7-8
Voortgezet onderwijs klas 1-2

Fossielen zijn resten en sporen van dieren en planten die bewaard zijn gebleven in gesteente. Maar hoe komen die dieren en planten nou in steen terecht?

Ontstaan

Fossielen ontstaan wanneer resten of sporen van dieren en planten snel afgedekt worden door slib, zand of klei. Dat kan bijvoorbeeld op de bodem van de zee, in een rivier of in de woestijn gebeuren. Dieren en planten noemen we organismen. Of een dood organisme verandert in een fossiel hangt af van verschillende omstandigheden:

1. De dode organismen mogen niet worden opgegeten; de deklaag zorgt ervoor dat andere dieren er niet bij kunnen.

2. De organismen mogen niet verrotten; door de deklaag komt er geen zuurstof meer bij en zonder zuurstof kan iets niet rotten.

3. Of het harde delen of zachte delen zijn; harde delen hebben meer kans teruggevonden te worden als fossiel dan zachte delen. We vinden bijvoorbeeld vaak botten terug. Van planten blijft meestal niets over, behalve een afdruk.

Vinden

Fossielen ontstaan dus onder allerlei lagen slib, zand en klei. Er zijn verschillende manieren waarop ze onder die lagen vandaan tevoorschijn komen. De zee kan verdwijnen en de fossielen blootleggen of er ontstaan bergen waardoor de lagen met fossielen omhoogkomen. Maar fossielen zijn niet alleen in exotische gebieden te vinden: ze zijn ook gewoon in Nederland. Bijvoorbeeld aan de kust in Zeeland of in de steengroeven in Limburg.

Onderzoek

Dankzij fossielen kunnen we bijna 3,8 miljard jaar terug in de tijd kijken. Zo oud is namelijk het oudste fossiel dat ooit is gevonden. Met fossielen kunnen we de geschiedenis van het leven op aarde uitpuzzelen. De wetenschappers die dit doen, heten paleontologen. Sommige organismen die we als fossielen vinden, bestaan niet meer. Dinosauriërs zijn bijvoorbeeld uitgestorven. Andere fossielen komen nu nog wel voor, zoals bepaalde algensoorten en krokodillen. Dit noemen we levende fossielen. Paleontologen vinden beide soorten fossielen super interessant. Want waarom sterft de dinosaurus wel uit en waarom blijven algen miljarden jaren bestaan?

Thema: De aarde; Dieren en planten; Geschiedenis
Niveau: Voortgezet onderwijs klas 1-2