Zon

Werkstukken en spreekbeurten

Je hebt vast weleens gehoord van uv-straling van de zon. Maar heb je enig idee wat dat is?

Gas en stof

De zon is ongeveer vijf miljard jaar geleden ontstaan. De zon is een ster die dicht bij de aarde staat. Alhoewel, dichtbij... 150 miljoen kilometer van de aarde vandaan. Maar wel het dichtstbij van alle sterren. Net als alle andere sterren is de zon gevormd door de samentrekking van een grote wolk van stof en gas. Zo'n gaswolk bestaat meestal uit 75 procent waterstof, 25 procent helium en een hoeveelheid moleculen van onder meer water en lucht. 

Belang van de zon

De zon geeft enorm veel lichtenergie en warmte en is daarom erg belangrijk voor het leven op aarde. Planten maken hier gebruik van, omdat zij licht nodig hebben om te overleven. Mensen maken onder invloed van de zon vitamine D aan in hun huid. Vitamine D is belangrijk voor sterke botten en tanden en voor een goede weerstand. Planten, mensen en dieren kunnen niet zonder de zon.

Ultraviolette straling

Naast het licht van de zon dat voor ons zichtbaar is, straalt de zon ook ultraviolette straling (uv-straling) uit. Een teveel aan uv-straling is schadelijk voor mensen. Je huid kan bijvoorbeeld verbranden en het geeft kans op huidkanker. Daarom is het zo belangrijk om je in te smeren met zonnebrandcrème. Daarin zitten stoffen die uv-straling tegenhouden. En met zonnebrandcrème op verkleurt je huid nog steeds, dus daarvoor hoef je het niet te laten.

Licht en donker

Omdat de aarde een bol is, kan de zon maar de helft verlichten. Aan de zonkant, is het dag. Maar de aarde draait, dus steeds een ander stuk van de bol is verlicht. Aan de kant die wegdraait, wordt het donkerder en dus nacht. Het lijkt alsof de zon 's morgens opkomt, maar eigenlijk draait het stukje van de aarde waar jij zit naar de zon toe. Als het bij ons nacht is, is het aan de andere kant van de aarde, bijvoorbeeld in Australië, dag. Misschien ben je in een vliegtuig weleens naar het westen gevlogen. Dan heb je kans dat je de zon ergens anders nog zag schijnen, terwijl je hem op de grond net had zien ondergaan. Of je steeg na zonsopkomst op en toen je geland was, kwam de zon nog een keer op. Gek hè?

Zonne-energie

Steeds vaker wordt de zon gebruikt om energie op te wekken. Mensen plaatsen zonnepanelen op het dak van hun huis, die zonne-energie omzetten in elektriciteit. Dit is een vorm van duurzame energie. Een stuk beter voor het milieu dus. Alleen vindt niet iedereen het mooi om van die panelen op zijn dak te hebben. De aanschaf van zonnepanelen kost geld maar levert na een paar jaar ook geld op. In Nederland nemen steeds meer mensen zonnepanelen.