Botten en spieren

Werkstukken en spreekbeurten

Je lichaam is stevig door een skelet. Om dat te bewegen, heb je spieren nodig. Doe jij aan sport om je spieren sterk te maken?

Botten

Een volwassen mens heeft 206 botten. Je skelet of geraamte geeft je lichaam stevigheid en vorm. Bovendien beschermt het je ingewanden. Je botten worden bij elkaar gehouden door je spieren, pezen en gewrichten. Het geraamte bestaat uit kleine en grote botten. Deze botten hebben allemaal dezelfde opbouw. Aan de buitenkant van het bot zit een dun vliesje: het beenvlies. Daaronder zit een harde laag. Het binnenste van een bot, het beenmerg, is zacht. Daarin zitten zenuwen en bloedvaten. Het beenmerg zorgt voor de aanmaak van nieuwe bloedcellen. Botten zijn heel stevig en breken moeilijk. Als dit toch gebeurt, zorgt het beenvlies ervoor dat het bot weer snel aan elkaar groeit.

Gewrichten

Gewrichten zijn verbindingen tussen botten, waardoor je kunt bewegen. Er zijn vier soorten gewrichten:

  1. Scharniergewricht: Dit werkt als het scharnier van een deur, het beweegt in één richting. Voorbeelden hiervan zijn je knieën, ellebogen, vingers en tenen.
  2. Kogelgewricht: Dit bestaat uit een kogel en een kom, waarmee je veel kanten op kunt bewegen, zoals bij je schouder en je heup.
  3. Rolgewricht: Hierbij draaien twee botten om elkaar heen, zoals in je onderarm. Het spaakbeen draait om de ellepijp, zodat je je hand kunt kantelen.
  4. Zadelgewricht: Dit bestaat uit twee zadelvormige botten, waarmee je twee kanten op kunt bewegen. Een duidelijk voorbeeld is het gewricht tussen je duim en je hand.

Spieren

In je lichaam zitten ook veel spieren. Dankzij je spieren kun je bewegen. Ze zitten overal. In je vingers, in je tenen, maar ook in je ogen. Zelfs je hart is een spier. Je kunt de spieren onderverdelen in drie soorten:

  1. Hartspieren: Deze spieren zitten in je hart en pompen je bloed door je lichaam.
  2. Gladde spieren: Deze spieren zorgen voor bewegingen in je organen. Ze laten bijvoorbeeld bloed door je slagaders stromen, eten door je spijsverteringskanaal bewegen en je longen ademhalen.
  3. Skeletspieren: Deze spieren zitten vast aan je botten en zorgen voor de beweging van je botten.

Hartspieren en gladde spieren worden ook wel onwillekeurige spieren genoemd, omdat je ze niet bewust kunt stilhouden of bewegen. Je hebt er geen invloed op, het gaat helemaal vanzelf. Skeletspieren zijn willekeurige spieren. Je bepaalt zelf wanneer je ze beweegt. Spieren zitten met pezen vast aan de botten. Pezen kunnen zich niet samentrekken zoals spieren. De achillespees kun je goed voelen. Het is een pees die de kuitspier met je hiel verbindt.