Bomen

Werkstukken en spreekbeurten

We zeggen weleens dat bomen de 'longen van de aarde' zijn. Weet jij waarom?

Boom of struik

De grens tussen wat nu een boom of struik is, is niet helemaal strak te trekken. In sommige definities is er pas sprake van een boom als er minimaal één stam is en als die stam minimaal 4 meter hoog is. Dat geldt echter ook voor sommige struiken. Wel is er bij bomen altijd sprake van verhouting van de stam. Een boom is eigenlijk een grote plant. Hij heeft wortels, een stengel (zijn stam), bladeren en bloemen. Een boom kan vele jaren oud worden.

Jaarringen

De stam van een boom bevat een kern. Daaromheen groeien laag voor laag ringen. Bij veel soorten groeit er elk jaar een ring, vandaar dat dit jaarringen genoemd worden. Door de jaarringen te tellen, kun je dus inschatten hoe oud een boom is. Bomen kunnen heel oud worden. De oudste soorten, zoals de Ginkgo-boom, kunnen wel meer dan 1000 jaar oud worden!

Loofbomen en naaldbomen

Vrijwel alle bomen hebben bladeren, al zijn die niet altijd als zodanig herkenbaar. Bij naaldbomen, bijvoorbeeld de den of spar, zijn de bladeren smal en hebben ze de vorm van naalden. Bij loofbomen, bijvoorbeeld de eik, beuk of linde, zijn de bladeren breed en hebben die soms grillige vormen. Bomen zijn verder onder te verdelen in bladhoudend en bladverliezend. De bladhoudende soorten houden hun bladeren het hele jaar door, ook in de koude winter. Bij bladverliezende soorten, bijna altijd loofbomen, verkleurt het blad in de herfst, waarna het afvalt. De boom kan zo beter het koude winterseizoen doorstaan. Loofbomen in de tropen laten hun bladeren vallen in een droogteperiode, zodat ze minder water verbruiken.

Longen van de aarde

In de groene bladeren van bomen en planten wordt kooldioxide omgezet in zuurstof. Dit heet fotosynthese. Zuurstof is onmisbaar voor het leven op aarde. Mensen en dieren kunnen daardoor ademhalen. Daarom worden bossen en oerwouden ook wel de longen van de aarde genoemd: zonder longen – dus zonder bossen – is er geen leven mogelijk!