Ga direct naar de inhoud, het zoekveld of het hoofdmenu.

De Hanze

Werkstukken en spreekbeurten

Een hanze of hanza was een samenwerkingsverband tussen kooplieden en steden. Daardoor ontstonden steden die we Hanzesteden noemen. Ken jij zo'n stad?

Hanzeverbond

Kooplieden hadden in de middeleeuwen vaak een moeilijk en gevaarlijk bestaan. Stadsbesturen wilden de handel beschermen. Want handel bracht rijkdom en welvaart. Ze sloten daarom in 1356 het Hanzeverbond. Veel steden in Duitsland en Nederland sloten zich aan bij dit verbond. Bolsward, Deventer, Groningen, Hasselt, Kampen, Zutphen en Zwolle waren ook lid van de Hanze. Kooplieden reisden voortaan in groepen en de steden hielpen elkaar.

Vervoer over water

De Hanzeperiode (circa 1280-1670) bracht veel welvaart voor de steden, die allemaal aan het water lagen: de Noord- en Oostzee en de IJssel. De IJssel had een belangrijke rol als handelsweg, omdat vervoer over de weg gevaarlijker was dan over water. Het was bovendien een goed bevaarbare en tolvrije route. In de dertiende eeuw waren de Hanzesteden kleine vissersplaatsjes. De ontwikkeling van het koggeschip veranderde dat. Dit schip had een lengte van 15 tot 30 meter en kon varen op zee. Tot die tijd waagde men zich nauwelijks op zee. De binnenwateren werden het meest gebruikt.

Economische bloei

Sommige vissers gingen zelf producten kopen en verkopen. Ze kochten bijvoorbeeld Nederlands laken (een wollen stof), kaas en boter. Dat brachten ze naar havenplaatsen aan de Oostzee. Daar verkochten ze die producten. Vervolgens kochten ze daar bont en haring. Thuis verkochten ze dat weer aan kooplieden uit het Rijnland of Vlaanderen. Vissers waren dus kooplieden geworden. Veel kooplieden werden rijk. Ze lieten mooie huizen en pakhuizen bouwen en kostbare meubels maken. Ze kochten ook dure stoffen voor kleding. Natuurlijk hadden ze huispersoneel: een kok, dienstmeiden en stalknechten. Als de zaken goed gingen, werden er nieuwe schepen gebouwd. De handel bracht dus werkgelegenheid en economische bloei. De vissersplaatsjes waren een eeuw later welvarende steden.

Hanzegotiek

De koopmanshuizen in de Hanzesteden zijn allemaal in dezelfde stijl gebouwd. De huizen hadden bijvoorbeeld bijzondere trapgevels. Dat noemen we de Hanzegotiek. Wie rondwandelt in Zwolle of Kampen zal ze zo herkennen. De Hanzegotiek was internationaal. Dezelfde bouwstijl vind je ook in de Hanzesteden aan de Oostzee. 

Thema
Geschiedenis
Niveau
Voortgezet onderwijs klas 1-2

Boeken

Filmpjes

Meer over de Hanze op andere sites

Kijk ook bij de volgende onderwerpen

Naar alle onderwerpen van Geschiedenis

Snel naar

Snel naar

Over ons