IJstijd
Werkstukken en spreekbeurten
- Basisschool groep 5-6
- Basisschool groep 7-8
- Voortgezet onderwijs klas 1-2
Ken je de film Ice Age? Ook in Nederland waren ijstijden!
Glaciaal
In Europa waren er in de afgelopen 2,5 miljoen jaar vijf ijstijden. De laatste ijstijd vond zo'n twaalfduizend jaar geleden plaats. De ijskap reikte toen net niet tot Nederland, maar de zomers en winters waren wel ijskoud. In de winter vroor het soms wel 50 graden en ook in de zomer kon het vriezen. Zo'n periode van ijzige kou noem je ook wel een glaciaal. Een glaciaal duurde ongeveer 100.000 jaar en werd afgewisseld door een tussenperiode met een iets warmer klimaat. Zo'n tussenperiode heet een interglaciaal.
Neanderthalers
Neanderthalers zijn de mensen die in de ijstijd leefden. Ze leefden in Europa tijdens de laatste twee ijstijden: het Saalien en het Weichselien. Leven in de ijstijd was zwaar. Je moest niet alleen de kou trotseren, maar je moest ook op zoek naar voedsel. Er groeiden nauwelijks planten die eetbaar waren. Daarom leefden de neanderthalers vooral van vlees. Ze jaagden bijvoorbeeld op mammoeten, een soort harige olifanten die op de Europese steppen leefden. En op sabeltandtijgers, oerneushoorns en oerherten. Al deze diersoorten uit de ijstijd zijn uitgestorven, evenals de neanderthaler zelf.
Overblijfselen
In het Nederlandse landschap zijn nog natuurelementen zichtbaar die ontstaan zijn in de ijstijd. Bijvoorbeeld de Utrechtse Heuvelrug. Dit heuvelachtige gebied bestaat uit stuwwallen, die zijn ontstaan door het schuivende ijs van de voorlaatste ijstijd. Ook de enorm grote zwerfkeien die in het noorden van Nederland te vinden zijn, zijn door het ijs meegenomen van de rotsachtige bergen uit Scandinavië.
Boeken
-
Wat waar wanneer in de wereld
Simon Mumford
-
Atlas van Nederland in het Holoceen; landschap en bewoning vanaf de laatste ijstijd tot nu
-
Het boek van de evolutie
Fiona Munro, Katie Scott, Ruth Symons
Filmpjes
-
Hoe ontstaat een ijstijd?
bron: Schooltv/Beeldbank
-
Klimaat vastgelegd in ijs
bron: Schooltv/Beeldbank
-
IJstijd
bron: Schooltv/Het Klokhuis
-
Dieren in het Laat-Pleistoceen
bron: Schooltv/Vroege Vogels in de klas
-
Hoe zag Nederland eruit in de ijstijd?
bron: Schooltv/De Buitendienst
-
Planeet Aarde: Ontwikkeling
bron: Schooltv/Het Klokhuis
-
Ontstaan stuwwallengebied
bron: Schooltv/Beeldbank
-
Dick Mol vertelt over de mammoet
bron: YouTube/Natuurmuseum Brabant
Meer over IJstijd op andere sites
-
Natuurkunde.nl
Uitleg over ijstijden.
-
Wikipedia
Informatie over verschillende tijdvakken waarin ijstijden voorkwamen.
-
Wikipedia
Informatie over het geologische tijdperk Kwartair.
-
Wikipedia
Informatie over de laatste ijstijd.
-
NEMO Kennislink
Holland in het Holoceen.
-
Entoen.nu
Lees over het veranderende landschap na de ijstijden.
