Nepnieuws

Werkstukken en spreekbeurten

Wist je dat nepnieuws (of fake news) vroeger ook al bestond? In 1835 beweerde een krant dat er dieren op de maan waren gezien.

Fake

Tegenwoordig kan iedereen nepnieuws over de hele wereld verspreiden. Social media en internet hebben dat heel makkelijk gemaakt. Nepnieuws heeft allerlei vormen: verzonnen nieuwtjes op WhatsApp, een hoax (valse waarschuwing voor iets) in je mail of app, nepvolgers op Instagram, deepfake (nepvideo’s die heel echt lijken) en andere bewerkte filmpjes op YouTube.

Waarom nepnieuws?

Er zijn drie redenen waarom mensen nepnieuws maken. Met de clicks die een bericht krijgt, kan geld worden verdiend. Hoe meer mensen een bericht lezen, hoe meer mensen ook de reclames en advertenties zien die erbij staan. Zo is een click geld waard voor de eigenaar van de website. Fake news wordt ook gemaakt om iemands mening te beïnvloeden. Stel je voor dat er nepnieuws wordt verspreid over plastic rommel die activisten hebben achtergelaten na een klimaatprotest. Dit kan zorgen voor een negatief beeld van milieuactivisten. De derde reden om nepnieuws te maken is voor de grap.

Nepnieuws herkennen

Sommige bedrijven hebben factcheckers in dienst om te controleren of berichten waar zijn. Instagram en Facebook proberen nepnieuws te ontdekken en zichtbaar te maken met een speciaal label. Ook WhatsApp labelt berichten. Zo kun je zien of de afzender het bericht heeft doorgestuurd of zelf heeft geschreven. Verschillende nieuwssites en kranten hebben een rubriek waarin nepnieuws wordt beoordeeld, bijvoorbeeld NUCheckt en NRC Checkt. Ook zijn er boeken, websites en filmpjes met tips hoe je nepnieuws kunt herkennen.